Hayatın sahnedeki yaşam biçimi olan dramanın, engellilerin, kendilerini yaşadıkları ortama kabul ettirebilme çabalarının belki de ilk basamağı sayılabilir. Yıllarca toplumdan soyutlanmış, kendi iç dünyalarında yaşayan ebeveynleri tarafından bile varlıkları gizlenmiş bu bireylerin, günümüzde drama ile topluma "ben de varım" mesajını verdiklerini gözlemliyoruz.

 

Drama, engellilerin kendilerine güven kazanmalarının, uyum içinde birlikte hareket etmelerinin objektif göstergesi konumundadır. Kendi iç dünyasında dışa kapalı olan engelli, dramanın yaratıcı varlığıyla paylaşmayı, birlikte iş yapabilmeyi topluma ispatlama olanağı bulacaktır.

 

Engellilere eğitim veren Özel Eğitim Kurumlarında etkinleştirilecek dramanın, engellilere kazandırabileceği davranış biçimleri şunlardır:

 

1-Engelli, drama ile vücut dilini kullanarak, kendisini tanıyacaktır. Tutma, fırlatma, zıplama, atlama, ......gibi beceriler; engellinin beyin ile organları arasında koordinasyonu sağlayarak, vücudu ile organları arasında nasıl bir iletişim kurabileceğini keşfedecektir. Motorsal gerilikleri olan engelliler, bu etkinliklerle, doğal bir fizyoterapi tedavisinden geçirilmiş olabileceklerdir.

 

2-Sözel iletişimde güçlük çeken engelliler, vücut hareketlerini kontrol ederek karşısındakilere sözel iletişim kurabilme olanağı bulacaklardır. Sahne çalışlarında yönetmenin "otur-kalk, dön-gel" gibi tek sözcüklü komutlarına etki cevapları vererek, kontrole hazır, uyumlu hale getirebileceklerdir. Otistik çocukların sosyal ve iletişimsel sorunlarının izlenmelerinde yararlar sağlanacaktır. Verilen komutlara tepki vermeyen çocuk, arkadaşlarını izleyerek onları taklit edeceklerdir. Bu çalışmalar esnasında otistik çocuğun sevdiği oyuncaklarda materyal alınarak kullanılabilir.

 

3-Zeka engelli çocuğun bir özelliği de yaratıcı düşünce de eksik olmasıdır. Drama bu alanda çocuğu yönlendirmek için kullanılması gereken bir araç olabilir. Ancak çok sabırlı olunması gerekir. Zeka engelli çocuklarda, normal çocuklar gibi oyun oynarken kendilerini ifade edip, duygularını ortaya koyabilirler. Basit uygulamalarda sahne bir oyun bahçesine, aksesuarlar birer oyuncağa dönüştürülebilir. Engelli çocuk, oyun bahçesinde kendini daha mutlu hissedecek, bizlere istediğimiz tepkileri verebilecektir.

 

4-Drama yoluyla engelliler, kendilerine güven duymayı öğreneceklerdir. Başarmak; öğretmenleri, arkadaşları, ebeveynleri tarafından izlenip alkışlanmak, onlarda büyük sevinç kaynağı oluşturacaktır. Bu oyunlarda aile bireyleri de rol alabilirler. Böylece çocuk, evde iletişim kuramadığı kişileri kendi gibi görerek, oyunla duygularını birleştirecektir.

 

5-Engellilerin güdülenmesinde, müziğin önemli bir yeri vardır. Müzik, çocuğun dikkatinin yoğunlaştırılması için kullanabileceğimiz en etkili materyaldir. Müzik eşliğinde çalışılan yaratıcı dramada, el çırpma, ritm duygusu, müziğe motive olma çocukların duygu ve iç dünyalarını dışa vurumu için kullanılabilir. Görme engelliler için müziğin ve temponun yönelme, bulunduğu konumu kavrama, dans ederek denge sağlamada kullanılabileceğini söyleyebiliriz. İşitme engellilerde ise jest ve mimik hareketleri, seslerin çıkaklarının doğru fonksiyonlanması gerekmektedir.

 

6-Drama etkinliklerinin sonucunda engelli çocuklar ödüllendirilmelidir. Ödül, engelli çocukların küçücük dünyalarında, bir işi başarabilmenin, birlikte çalışabilmenin başarısı olarak onun sosyalleşmesinde, çevresiyle iletişim kurmasında ulaşmak istediği amacı olacaktır.

 

7-Drama etkinliklerinde engelliler, belirli bir senaryonun uygulanmasını istemezler. Bu konumda ısrarcı olunmaması gerekir. Sahneye çıkan engelli, neyi, nasıl canlandırmayı istiyorsa özgür bırakılmalı, iç dünyasını yansıtmasında önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Engelli çocuk, davranışlarının önüne engel konulmasını istemez. O, sahnede artık özgür bir bireydir. Yaptığı ve yapacağı davranışlar, onun iç dünyasının gerçek yansıması olabilir.

 

Sonuç: Drama, engellilerin kendilerini disipline etmeleri, yeni bir yaşantıya uyum sağlamalarında, grup içerisinde etkin olmalarında, bedensel ve dil gelişimlerini geliştirmelerinde önemli bir öğrenme süreci olacaktır.

 

Nasıl ki yürümeye emeklemeyle başlanırsa; engellilerin toplumsal ve sosyal gelişimlerine destek için drama, yürüme, hatta koşma olacaktır.